
فواید بستهبندی برای جامعه
برخی مزایای بستهبندی را اینگونه برشمردهاند:
- کاهش میزان زبالههای شهری
- صرفهجویی در کاربرد مواد بستهبندی
- تقلیل میزان ضایعات کالا و کاهش قیمت تمامشده
- مقابله با قحطی، سوء تغذیه و بیماری
- کاهش هزینههای غذایی بهسبب بستهبندی
- کمک به خرید آگاهانه
- جلوگیری از خطر سرقت
- سهولت در مصرف
- کمک به بالا بردن سطح زندگی
- کمک به افزایش سطح اشتغال و درآمد
- کمک به کاهش شدید بیماریها
- تازه نگه داشتن کالا (علمی، 1373، ص10).
2-2-2-6-4-اثرات زیست-محیطی بستهبندی
مهمترین مسائل زیست-محیطی که بر روی بستهبندی اثر میگذارند، عبارتند از:
– اتمام منابع
– ایجاد زباله
– نحوه از بین بردن ضایعات و پسماندها
مشکلات ناشی از اتمام برخی از منابع طبیعی و دشواریهای مربوط به دفع زبالهها و پسماندها، بسیاری از صنایع بستهبندی را ترغیب کرده تا میزان مصرف برخی از مواد را کاهش داده و استفاده از قوطیها و مواد مصرف شده را در برنامه کار خود قرار دهند(علمی، 1373، ص53).
بهمنظور حل مشکلات زیست-محیطی ناشی از بستهبندی بهطور خلاصه:
الف) بستهبندی باید بهگونهای طراحی شود که کمترین مقدار مواد سازنده را دربرگرفته و در عین حال وظیفه خود را نیز انجام دهد. کاهش مواد بدین طریق، ملاحظات و اقدامات بعدی در خصوص استفاده دوباره، بازیافت و احیای ماده اضافی را غیر ضروری میسازد.
ب) در صورت امکان، اجزای ظرفها و بستهبندیها باید دوباره مورد استفاده قرار گیرند.
پ) در صورت امکان، بستهبندی باید جمع آوری شده و مواد آن برای استفاده دوباره بازیافت شود.
ت) قبل از اختصاص دادن بستهبندی جهت دورریزی بهعنوان زباله باید تدبیری اندیشید که احتمالا ارزش دیگری از ضایعات احیا شود(سرکا، 1384، ص42).
2-2-2-6-5-بستهبندی بهعنوان تبلیغات جدید
تحقیقات مختلف بازاریابی نشان دادهاند که طراحی بستهبندی، جزء مؤثرترین ابزار بازاریابی برای فروش است. محرّک و عامل نهایی موفقیّت، طراحی بستهبندی است. برای مثال موفقیّت چای آریزونا (Arizona) نتیجه تبلیغات و پیشبردهای فروش نبود، بلکه نتیجه بستهبندی بود.
تحقیقات مختلف بازار نشان دادهاند که رفتار خرید، یک فرآیند غیر عقلایی (Irrational) بوده و بستهبندی در آن مؤثر است؛ زیرا افراد را بهطور ناخودآگاه جلب میکند. بستهبندی، اغلب با نیازهای عاطفی مصرفکننده ارتباط برقرار میکند. بنابراین، بسیاری از خریدهای مصرفکننده توسط عواطف وی هدایت میشود. برای برخی گروه محصولات (عطر و ادوکلن، محصولات بهداشتی و آرایشی، کالاهای زینتی) مصرفکننده، یک تصویر را میخرد نه فقط محصول را. تحقیقات نشان دادهاند که وقتی مصرفکنندگان نخست به یک بستهبندی زیبا نگاه میکنند، تمرکز آنها اغلب بر محصول نیست؛ بلکه یک رؤیا یا یک تصویر را در ذهن خود ایجاد میکنند. برای برخی مصرفکنندگان، بستهبندی همه چیز است. تحقیق روی گروهی از خریداران نشان داد که مصرفکنندگان، محصولات را فقط برای بستهبندی آنها خریداری میکنند. اگر مصرفکننده بهدنبال تجربه محصول جدیدی باشد، ممکن است نام تجاری را با نوآورترین بستهبندی که دوست دارد بخرد. بستهبندی که در قفسه خانه خوب بهنظر بیاید، بر خریدهای آتی محصول تأثیر میگذارد. بستهبندی، شخصیت نام تجاری (Brand Personality) را تقویت میکند و موجب ایجاد ارزش ویژه نام تجاری (Brand Equity) میشود. برخی بستهبندیها، بهویژه برای محصولات غذایی طوری طراحی میشوند که برای سبک زندگی و نگرانیهای اجتماعی و بهداشتی مصرفکننده جذاب باشند.
برخی بازاریابان از طراحیهای مجدد و کوتاهمدت بستهبندی بهعنوان ابزارهای بازاریابی استفاده میکنند. این بستهبندیها، شامل تصاویری مثل ورزشکاران و شخصیتهای سینمایی هستند. اگر چه این کار توسط برخی بازاریابان بهعنوان یک عمل پُر ریسک شناخته شده، اما طراحیهای مجدد و کوتاهمدتِ بستهبندی فرصتی را برای افزایش فروشِ کوتاهمدت و جذب مصرفکنندگان جدید فراهم میکند. محققان نشان دادهاند که این عمل، وقتی موفق میشود که حداقل سالی 4 بار بستهبندی بهطور کوتاهمدت طراحی مجدد شود( VanHurley, 2007, P. 53).