مکانیزم ها و راهبرد های تجاری سازی تحقیقات دانشگاهی

محققان روش های متعددی که بوسیله آنها دانشگاه ها با بخش خصوصی در مورد فناوری تعامل دارند را پیشنهاد کرده‎اند (Cohen,et al.,1998). افرادی نظیرسیگل و همکاران[1](2004)، برکویتز و فلدمن[2](2004(، جنسن و سرزبی[3] (2001)، هندرسون و همکاران[4](1998) به نقش  ثبت پتنت و لیسانس دهی یافته ها در تجاری سازی پژوهش های دانشگاهی توجه کرده اند. افرادی مثل شین[5] (2004)، اوشی و همکاران[6] (2007)، دی گریگیو و شین[7] (2003) به اهمیت تشکیل شرکت های زایشی در تجاری سازی تحقیقات دانشگاهی توجه کرده اند. تعدادی از پژوهش های انجام شده نظیر کارهای واهورا[8]  (2004)، استوارت[9] (2000)، کوهن[10] (1998) بر اهمیت انجام پژوهش های مشترک و قراردادی با بخش صنعتی و مشاوره ای اساتید دانشگاهی به بخش صنعتی تاکید کرده اند. به طور مشخص در تعدادی از پژوهش ها، راهبردهای تجاری سازی پژوهش ها به دو راهبرد رسمی و غیر رسمی تقسیم می شوند. راهبردهای رسمی تجاری سازی شامل لیسانس دهی، پتنت های دانشگاهی به شرکت های موجود ، تشکیل شرکت های نوپا یا همان شرکت های زایشی دانشگاهی و در دسته ی دیگر یعنی راهبردهای غیررسمی به راهبردهایی مانند مشاوره به شرکت های صنعتی توسط اساتید دانشگاهی است (سیگل و همکاران،2004). گوپتکه[11] (2008) نیز راهبردهای تجاری سازی را به دو دسته رسمی و غیر رسمی تقسیم می کند. راهبردهای خاص شامل ثبت اختراع و لیسانس دهی آن ها به شرکت ها و تشکیل شرکت های زایشی دانشگاهی و راهبردهای عام شامل حضور در کنفرانس ها، سمینارها و کارگاه های علمی، سرپرستی مشترک پایان نامه های دانشجویی ارشد و دکتری، استخدام فارغ التحصیلان دانشگاهی در بخش صنعت، مشاوره ی اساتید دانشگاهی به بخش صنعت، مشغول به کار شدن اساتید دانشگاهی در بخش صنعت، آزمایشگاه های تحقیقاتی مشترک با بخش صنعت، توافق های انجام پروژه های تحقیق و توسعه ی مشترک، توسعه ی فناوری مشترک به وسیله‎ی قراردادهای رسمی همکاری با بخش صنعت و جابه جایی اساتید دانشگاهی بین صنعت و دانشگاه است.

تمرکز روزافزون بر تجاری سازی تحقیقات دانشگاهی منجر به توسعه سیاست ها و اقداماتی شده است که فعالیت های انتقال دانش و تحقیقات را ارتقا می دهند. برخی اقدامات از رویه بالا به پایین و از دولت ملهم می شوند درحالیکه برخی دیگر از طریق پایین به بالا و از افراد و موجودیت های درون دانشگاه ظهور می‎یابند (گلدفراب و هنرکسون،2002). برخی از اقدامات رسمی هستند در حالیکه مکانیزمهای غیررسمی انتقال دانش نیز در بسیاری از مواقع نقش مهمی ایفا می کنند(فرانکلین و همکاران،2001).

ظهور اقتصاد دانش محور در کشورهای صنعتی پیشرفته تمرکز را برروی تجاری سازی مالکیت معنوی از طریق مکانیزم هایی مانند پتنت ها[12]، مجوزها[13]، کپی رایت ها[14] و علائم تجاری[15] بیشتر کرده است. نهادهای جدید مانند پارک های علمی[16] و انکوباتور ها[17] و همینطور شکل های جدید سازمانی مانند همکاری مشترک تحقیقاتی[18]، همکاری استراتژیک تکنولوژی[19] که ظهور کرده اند و موجبات تسهیل تجاری سازی مالکیت معنوی شده اند. نهادهای موجود و بیش از همه دانشگاه ها در حفاظت از مالکیت معنوی خود جدیت بیشتری به خرج می دهند و راه هایی برای ایجاد درآمد از سبد مالکیت معنوی خود بوجود می آورند(سیگل و رایت،2007).

وانگ و همکاران (2003) درکتاب انتقال تکنولوژی و حمایت های دولت از تحقیق و توسعه هفت مکانیزم اصلی انتقال تکنولوژی که شامل صدور مجوز[20]، تعامل دانشگاه وصنعت[21]، همکاری های فنی[22]، امور استردادی برای همکاران دولت های غیر فدرال[23]، برنامه های تبادل[24]، تعاملات دانشگاهی[25]، انتشارات[26] و برگزاری کنفرانس[27] و استفاده از تسهیلات[28] می داند را معرفی می نماید.

علاوه بر تولید دانش قابل تجاری­سازی و دانشمندان شایسته، دانشگاه ها مکانیزم های دیگری نیز برای انتقال تجاری دانش دارند، همچون ایجاد و جذب افراد مستعد برای اقتصاد محلی و همکاری با صنایع محلی از طریق ارائه حمایت­های رسمی و غیر رسمی فنی(برام ول و وولف[29]،2008).

همچنین نیاز ضروری به شناسایی فعالیت های عمده تجاری سازی و فعالیت های انتقال مالکیت معنوی شامل مشاوره، تحقیقات قراردادی، تحقیقات مشترک و آموزش به جای مجوز دهی و ایجاد شرکت های اسپین آف دانشگاهی وجود دارد(دی اتس و پتل[30]،2007).

[1] Siegel et al

[2] Bercovitz and Feldman

[3] Jensen and Thursby

[4] Henderson et al

[5] Shane

[6] O’Shea et al

[7] Di Gregorio and Shane

[8] Vohora

[9] Stuart

[10] Cohen

[11] Göktepe

^[12] Patent

^[13] Licenses

^[14] Copyright

^[15] trade marks

^[16] science parks

^[17] incubators

^[18] research joint ventures

^[19] strategic technology alliances

^[20] Licensing

^[21] Cooperative activities

^[22] Technical assistance

[23] Reimbursable work for nonfederal partner

[24] Exchange program

^[25] Collegial interchange

^[26] publications

^[27] conferences

^[28] Use of facilities

[29] Bramwell and Wolfe

[30] D’Este and Patel